Aldursröð ljóðmæla

Við gerð þessa lista hefur einkum verið stuðst við aldur handrita Jónasar og frumprentun kvæða. Enn fremur var tekið tillit til þess hvenær kvæða og vísna er fyrst getið í bréfum skáldsins og dagbókum, í bréfum samtíðarmanna hans, og á fundum Fjölnismanna þar sem upp var lesið það efni sem tímaritinu Fjölni var boðið til birtingar. Einnig var höfð hliðsjón af tilefni kvæða og vísna og þau látin ráða röðinni, kæmu ekki til önnur rök; til að mynda voru vísurnar Víti og Fremrinámar ársettar 1839, því þá kom Jónas á þær slóðir sem um er ort, en þær ekki birtar fyrr en 1845 í Fjölni. Um erfikvæði var hið sama látið gilda, farið eftir andlátsstund ef ekki eru til beinar vísbendingar um það hvenær þau kvæði urðu til, og þá gert ráð fyrir því að Jónas hafi ort þa u skömmu eftir það honum bárust andlátsfregnirnar.

Vafaatriða og undantekninga, frá þeim meginreglum sem lýst var hér að framan, er getið nánar við hvert ár. Í bréfum Jónasar finnast fáeinar vísur, án höfundarnafns, sem ekki er með vissu hægt að eigna skáldinu og þær því ekki teknar upp í skrána.

Hér að aftan eru prentuð upphöf kvæða og vísna, en innan sviga þau heiti sem Jónas sjálfur valdi þeim.

1826

1827

1828

1826-1828

1829

1830

1831

1832

1829-1832

1833-1834

1835

1836

1837

1838

1839

1840

1841

Vísurnar Sumarhret og Molla ritar Jónas í bréfi til Brynjólfs Péturssonar 8.10.'41 og þar segist hann hafa gert veðurvísur "stundum í sumar". Vegna þessara orða eru vísurnar Sunnanvindur, Niðaþoka og Hart vor, sem einvörðungu eru til í handriti frá 1845, settar hér í tímaröðina. Síðastnefndu vísuna, Hart vor, segir Páll Melsteð yngri í bréfi til séra Valdimars Briems 5.5.1897, að Jónas hafi ort í maímánuði 1829.

Fjallið Skjaldbreiður er ekki til í eldra eiginhandarriti en frá vetrinum 1845. Samkvæmt ferðadagbók skáldsins frá sumrinu '41 verður að teljast vafasamt að kvæðið hafi verið ort við rætur Skjaldbreiðs þá um sumarið, eins og stundum hefur verið ætlað.

Vísan Skáldið mitt var skjótt í leik er til í uppkasti, illlæsilegu. Hún var prentuð fyrst, í nokkuð breyttri gerð, í frumútgáfu ljóðmæla Jónasar.
Til baka

1842

Veðurvísan Vornæðingur er til í eiginhandarriti frá 1842-43, en gæti hugsanlega verið frá sumrinu '41 (sbr. aths. við það ár hér í skránni).

Að líkindum er fjórða vísa Dvalins leiku hylur hér eftir Halldór Sigfússon.
Til baka

1843

1843-1844

1844

1844-1845

1845

VIÐAUKI

Umsagnir heimildarmanna að kvæðum og vísum eru látnar ráða röðinni.

Úr æsku

Frá Bessastaðaárum

Reykjavíkurárin fyrri

Kaupmannahafnarárin fyrri

Reykjavíkurárin síðari

Kaupmannahafnarárin síðari